استانداردهای حسابداری نقش مهمی در شفافیت و قابلیت مقایسه اطلاعات مالی دارند. این مقاله به بررسی استانداردهای حسابداری ایران و مقایسه آن ها با استانداردهای بین المللی پرداخته و نشان می دهد که عوامل اقتصادی و فرهنگی می توانند بر پذیرش این استانداردها تأثیر بگذارند. این مقاله همچنین به تفاوت های کلیدی در تعریف، روش ارزیابی و الزامات افشا بین استانداردهای ملی و بین المللی اشاره کرده و چالش ها و فرصت های موجود در پذیرش استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی در ایران را مورد بحث قرار داده است. در نهایت، تأکید می کند که پذیرش این استانداردها می تواند به بهبود شفافیت و کیفیت اطلاعات مالی در بازار سرمایه ایران منجر شود.

مطالعه های بسیاری در زمینه اخلاق در حسابداری و حسابرسی صورت گرفته که در این مطالعه سعی شده، با بررسی آنها و با استفاده از روش اسنادکاوی و مطالعه متون موجود در حوزه اخلاق و استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی با هدفی علمی و برحسب گردآوری اطلاعات به صورت توصیفی که هدف آن توصیف کردن شرایط یا پدیده های موردبررسی است، در راستای بررسی نظری و جامع مطالعات انجام شده در این حوزه، به تبیین جایگاه اخلاق در پیادهسازی استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی، پرداخته شود. نتایج این مطالعه حاکی از آن است که رعایت اصول، ارزش ها و هنجارهای اخلاقی در تمامی مراحل پیاده سازی استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی، امری ضروری است که می توان آن را از طریق آموزش های اخلاقی تئوری (دانشگاه) و حرفه ای (انجمن ها، نهادهای مالی، آیین رفتارحرفه ای)، نهادینه نمود.

هدف این مقاله، بررسی مزایا و معایب پذیرش استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی به عنوان استانداردهای حسابداری ایران می باشد. جامعه آماری تحقیق، حسابداران رسمی شاغل در موسسات حسابرسی معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار تهران و اعضای هیات علمی دانشگاه های شهر تهران با درجه دکترای حسابداری می باشد. نتایج آزمون خی دو نشان می دهد مزایای به کارگیری استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی به عنوان استانداردهای حسابداری ایران بیشتر از معایب این استانداردها ارزیابی شده است. افزون بر این، طبق نتایج آزمون کروسکال والیس مشخص شد که بین دیدگاه اعضای هیات علمی دانشگاه ها با درجه دکترای حسابداری و حسابداران رسمی شاغل در موسسات حسابرسی معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار تهران در ارتباط با هشت فرضیه تفاوت معنی دار وجود ندارد و صرفا در رابطه بادو فرضیه رابطه معنی دار دیده شده است.

در بازار سرمایه، سرمایه گذاران که اصلی ترین گروه استفاده کننده از گزارش های مالی محسوب می شوند، تمایل به سرمایه گذاری در شرکت هایی دارند که کارایی لازم از نظر عملکرد را داشته باشند و از طرف دیگر، به منظور کاهش عدم اطمینان مربوط به بازده سرمایه گذاری هایشان، گزارش های باکیفیت و اطلاعات شفافی را ارائه می کنند؛ بنابراین تلاش در راستای بهبود عملکرد و افزایش شفافیت در گزارشگری مالی، ازجمله ضروریات جلب سرمایه گذاران به بازار سرمایه محسوب می شود. هدف این تحقیق ارایه الگوی پیشنهادی کیفیت افشاء اطلاعات درچارچوب استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی (منطبق بر استانداردهای IFRS) باتئوری زمینه ای می باشد. این پژوهش از نظر روش شناسی، از روش پژوهش ترکیبی و از نظر موضوع یک تحقیق کاربردی تلقی می شود. در بخش طراحی از روش تحقیق توصیفی - پیمایشی می باشد. همچنین، این تحقیق یک مطالعه استقرایی و به شیوه اکتشافی– کاربردی می باشد. نتایج نشان داد یه دلیل بهره گیری از مدل پارادایمی نظریه زمینه ای در این پژوهش مدل پارادایمی دربرگیرنده «مقوله ها»، «شرایط علی»، «شرایط زمینه ای»، «شرایط مداخله گر»، «راهبردها» و «پیامدها» است.

از زمان انتشار استانداردهای بین لمللی گزارشگری مالی، عواقب اقتصادی و اثر پذیرش استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی بر کیفیت اطلاعات حسابداری، موضوع بحث برانگیز محافل حرفه ای و دانشگاهی بوده است و تحلیل های متفاوتی از آن ارائه شده است. به منظور پاسخ به تناقضات و ناسازگاری ها در تحلیل ها و نتایج پژوهش های تجربی، در این مقاله، یک فراتحلیل از مطالعات تجربی در خصوص اثرات پذیرش استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی بر ارتباط ارزشی اطلاعات حسابداری انجام گرفته است. بر مبنای بکارگیری این روش روی 53 مطالعه با نمونه ای مشتمل بر 72266 شرکت - سال در دوره زمانی 2000 تا 2017، 94 تحلیل در میان کشورهای مختلف صورت گرفت. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که به جز حالت پذیرش داوطلبانه، ارتباط ارزشی ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام در دوره بعد از پذیرش استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی کاهش داشته است اما اندازه این کاهش، به شرایط قانونی و تجاری حاکم بر کشورها بستگی دارد. همچنین، ارتباط ارزشی سود حسابداری، بعد از پذیرش استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی در مجموع با افزایش همراه بوده است، اما بررسی های بیشتر حاکی از آن است مربوط بودن سود، بسته به شرایط قانونی و تجاری حاکم بر کشورها، می تواند واکنش های متفاوتی نسبت به پذیرش استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی داشته باشد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

مقدمه: آثار ناخواستۀ تجدیدنظر در استانداردهای حسابداری ایران فراتر از اهداف خواسته، در حوزه های گوناگونی ظهور می یابد. این آثار بر سودمندی استانداردهای تجدیدنظرشده در زمینۀ توسعۀ پایدار و حفظ سلامت اقتصاد، جامعه و فرهنگ کشور تأثیرگذار است. هدف این پژوهش تبیین حوزه های آثار ناخواسته (فراتر از اهداف) تجدیدنظر در استانداردهای حسابداری ایران و تعیین میزان اهمیت پژوهش در این حوزه ها است. روش پژوهش: در پژوهش حاضر، حوزه هایی که تحت تأثیر آثار فراتر از اهداف تجدیدنظر در استانداردهای حسابداری ایران قرار می گیرد با استفاده از روش کتابخانه­ای تعیین شد. سپس، نظرهای افراد جامعه آماری در مورد وجود و اهمیت این آثار در حوزه های بالا با استفاده از پرسش نامه پژوهشگر ساخته جمع آوری و با استفاده از روش های آماری کای­دو و دوجمله ای آزمون شد. جامعۀ آماری پژوهش شامل اعضای هیئت­ علمی، دانشجویان دکتری حسابداری، حسابرسان، مدیران مالی شرکت های پذیرفته­شده در بورس اوراق بهادار تهران و کارشناسان مالی بود. یافته ها: آثار فراتر از اهداف تجدیدنظر در استانداردهای حسابداری ایران در حوزه­های سرمایه گذاری بین المللی، اقتصاد کلان، اجتماعی، فرهنگی، سیاست گذاری، محیط زیست، گسترش فناوری و توسعۀ حرفۀ حسابداری شناسایی شد. بر اساس نتایج آزمون های آماری، وجود آثار فراتر از اهداف تجدیدنظر در استانداردهای حسابداری ایران در همۀ حوزه ها بررسی شد و اهمیت پژوهش در آن ها تأیید شد. نتیجه گیری: تجدیدنظر در استانداردهای حسابداری ایران آثار ناخواسته ای در حوزه های سرمایه گذاری بین المللی، اقتصاد کلان، اجتماعی، فرهنگی، سیاست گذاری، محیط زیست، گسترش فناوری و توسعۀ حرفۀ حسابداری به دنبال دارد.